Lucas Gassel van Helmond − Meester van het Landschap

Kunsthal, Museum Helmond, 13 maart 2020

De in Helmond geboren schilder Lucas Gassel (ca 1488-1568/69) is weer thuis, of beter gezegd: de schilderijen die hij in zijn leven maakte zijn voor het eerst te zien in zijn geboortestad. Wereldwijd zijn schilderijen van de meesterschilder verzameld voor deze unieke expositie. Omdat hij in Helmond slechts geëerd wordt met een straatnaam, weten maar weinig mensen wie en wat hij was, en vooral hoe belangrijk hij was voor zijn middeleeuwse beroepsgenoten. Om die reden is er een nevenprogramma opgezet dat parallel een de museumexpositie hem probeert te duiden. Het is daarom zo zuur dat de expositie zelf en alle activiteiten daar rondomheen georganiseerd al na vier dagen moeten worden stilgelegd door de pandemie van een coronavirus. Of en wanneer alles weer normaal wordt, is niet te zeggen.
Vlak voor die sluiting zie ik de expositie en raak gebiologeerd door de gedetailleerdheid van de vele gebouwen waarmee hij zijn landschappen lardeert. Huizen, herbergen, kerken, en paleizen, en hele dorpjes en stadjes in de wazige einders. Soms lijkt het alsof hij geschilderd heeft met een penseel met maar één haar. Met het schilderen van figuren heeft hij wat meer moeite, dat laat hij daarom vaak over aan bevriende collega's.
Het is goed dat Lucas Gassel na 450 jaar de aandacht krijgt die hij verdient.

Frank van de Loo